De verbinding tussen de context en de som = De vertaalcirkel!

In de onderwijspraktijk ziet men geregeld dat kinderen struikelen over rekentoetsen met verhaalsommen. Het grote verschil tussen de methodetoetsen en de Cito-toets is het talige deel. Hoe kun je nu een verhaal omzetten in een som? Het antwoord: De vertaalcirkel!

De vertaalcirkel is een didactisch hulpmiddel die inzicht geeft wat de som betekent en hoe de som uitgerekend moet worden.

Maar hoe gebruik je deze vertaalcirkel?

Verhaal

De kinderen of ouder/leerkracht schrijven in het vak “verhaal” de verhaalsom over.

Je gebruikt voor elke som een nieuwe vertaalcirkel. Het dient als middel om betekenis te geven aan de som die je maakt. Het is niet nodig om elke som uit te schrijven in een vertaalcirkel. Gebruik het om de moeilijkere opgaven te oefenen.

Tekening

Het vak voor de tekening is bedoeld om inzicht te krijgen in de betekenis van de verhaalsom. De tekening helpt om een voorstelling te maken van het verhaal.

Misschien kunnen leerlingen aan de hand van de tekening de som uit het verhaal halen i.p.v. alleen het verhaal te lezen.

Materiaal

Na de som getekend te hebben, leggen de kinderen dezelfde context nu neer met rekenmateriaal. Denk hierbij aan blokjes of fiches. Ook dobbelstenen of ander rekenmateriaal horen bij deze mogelijkheid.

Bij het verhaal waren de boeken geschreven, bij de tekening waren de boeken uit de tekst getekend en tijdens deze fase worden de boeken weergegeven als blokje. De boeken worden hierdoor steeds abstracter.

Rekenschema/model

Als laatste wordt de som uitgewerkt in een rekenmodel. Je gebruikt hiervoor een getallenlijn. Met de getallenlijn ben je al een stap dichter bij het uitrekenen van de som.

Bij het voorbeeld hiernaast zie je op de getallenlijn 6 sprongen (6 planken) van 5 (5 boeken).

De som

In het midden van de vertaalcirkel noteren de leerlingen in dit geval 6 x 5 = 30. Er zijn 6 planken met 5 boeken. Dit levert 30 boeken op.

Belangrijk is om nu in elke fase aan de leerling te vragen waar je de 6 planken, de 5 boeken en de 30 boeken tegenkomt. Zo controleer je het begrip.

Meer weten over de vertaalcirkel?

Bijzonder Jij biedt trainingen, bijlessen en coaching aan scholen, ouders en kinderen, zodat het onderwijs voor iedereen toegankelijk en haalbaar is. Lees hier meer informatie over de ondersteuning die Bijzonder Jij kan bieden.